TEILATU BERDEAK (GREEN ROOFS)

Atzo Daniel Roehr paisaiaren arkitektoaren hitzaldia izan genuen. Bertan kanadiarrak "teilatu berde"-ei buruz hitz egin zigun eta bere ikerketaren nondik norakoa azaldu. 

"Teilatu berdea" eraikin baten teilatuan, isolamendu egokia jarri ondoren, lurra bota eta landaretza jartzea da, eta emaitza eraikinen teilatuen lorategi moduko bat da. Onura ugari ditu sistema honek, hona hemen batzuk:

Euri urak kontrolatzen ditu, uholdeak saihestuz eta kaineria erreformak ekidinez.

Hirietan espazio berdeak sortzen ditu, biltzeko tokiak egin eta jendeak naturarekin kontaktu zuzena du.

Hirietako tenperatura jaisten laguntzen du.

Habitat berriak sortzen ditu animalia nahiz landareentzat.

Ondo jarriz gero, erabat jasangarria da, euri urez bakarrik erabiltzen bada.

Estetikoi ondo gelditzen da. 

CO2a surgatzen laguntzen du.

Teilatuaren bizitza luzatzen du.

Inguruan integratzen du eraikina.

Onura horietaz gain beste asko daude, eta norberak bere funtzioak eman diezazkioke imajinazioa erabiliz. 

Oso garrantzitsua da horrelako sistema bat jarriko den tokiko klima eta ingurua aztertzea eta jarri baino lehen aditu bati galdetzea.

Horma berdeak eta kale berdeak ere badaude (estoldetan jartzekoak, esaterako).

IRITZIA:

Izugarri gustatu zait hitzaldia eta oso interesgarria iruditu zait etorkizunari begira. Entzunak eta ikusiak nituen teilatuetako lorategiak, baina funtzio estetikoa bakarrik zeukatela uste nuen. Daniel Roehren hitzaldiari esker teilatu berdeei buruzko nire jakituria erabat zabaldu da. Berari esker jakin dut sistema honek, estetikoki atsegina izateaz gain, jasangarritasunarekin lotura zuzena duela. Asko harritu nau euri urak jasateko eta  tenperaturak jaisteko duen ahalmenak, eta Euskal Herrirako zein munduan zehar sistema hau aplika daitekeen beste lurraldeetarako oso sistema baliagarria dela iruditu zait. Gainera, Proiektuak II irakasgaian hainbeste lantzen ari garen mugikortasuna eta gauza edo eremu batek izan ditzakeen erabilera desberdinak ere agertu dira hitzaldian; bien arteko lotura garbia da.

Gustatuko litzaidake nik ere etorkizunean jasangarriak eta erabilgarritasun anitza duten eraikinen munduan parte hartzea eta etorkizunean egindako proiektuetan "teilatu berdeak" bezalako sistemak aplikatu ahal izatea.

TRINITATE PLAZAN AUKERATUTAKO TXOKOAK

Atzo Tailer Integratua izan genuen, eta Donostian (Gipuzkoa) dagoen Trinitate plaza eta bere arkitekto izan zen Luis Peña Gancheguiri buruzko hitzaldia eman ondoren, Alde Zaharreko plaza hartan gure lauhilabeteko proiektu baten kokalekua izango zen txokoa aukeratzeko bidali ziguten. Trinitate plazak aldaketa asko jasan ditu bere historian zehar eta gaur egun osotasunik gabeko eremu bat gelditu da. Hori horrela dela aprobetxatuz, aurrerago egingo dugun funtzio ezberdinak dituen proiektu eraldagarri eta mugikor batek Trinitate plazan izan ditzakeen kokapen posible batzuk aukeratzea proposatu ziguten. Hona hemen txoko posible batzuk:

1- Plazaren sarrera: azkeneko urteotan aldaketa asko jasan ditu eremu honek: estalitako bi terraza jarri dira sarreraren alde banatan, baita komunak ere. Arriskutsua zelakoan, plazaren sarrera hesi batez itxi zuten. Toki honek ez du batasunik eta proiektua egiteko txoko egokia izan daiteke.

2- Gaur egungo saskibaloi eta futbol zelaiaren hegoaldera dagoen etxeak egiten duen hutsunea: gaur egun itxita dagoen eremua da, etxeko bizilagunek erabiltzen dute. Zulo antzekoa da, ez dio eguzkirik ematen. 

3- Garai bateko harresien arrastoak: landaretzak beregain hartutako harresiak dira. Hegoaldera begiratzen duenez, toki eguzkitsua da. Kota altuagoan dago; beraz, plaza osoa ikusten da bertatik. Belarra, zuhaitz txikiren bat eta harriak daude. 

4- Garari bateko dorre itxurako arrastoa: landaretzak hartua da hori ere eta 3. puntuan aipatutako harresiekin bat egiten du. Azken hau baino altuago dago, baina bi txokoak batu daitezke egin nahi den proiektuaren arabera.

DUPLI ETXEA

Dupli etxea Alemanian kokatua dagoen erresidentzia da, minimalista estilokoa. Etxe honen berezitasuna, gero azalduko den bezala,  bertan zegoen etxe zaharraren eta berri honen arteko lotura da.

Kokalekua:

Dupli etxea, J. Mayer H. Arkitektoek diseinatua, etxebizitza pribatua da eta  Neckar ibaiaren ondoan dago.  Ludwigsburgeko malda batean dago, Mendebaldeko Alemanian kokaturiko Marbach hiriaren ondoan eta bista ikusgarriak ikus daitezke bertatik.

Sorrera (nola eta zergatik):  

Dupli etxea eraikitzeko lursail berdinean lehenago zegoen etxe zaharraren oinarria hartu zen erreferentziaz. Aurreko etxea 1984an eraiki zen.  

Helburua etxe zaharra handitzea zen, gaur egun herrialde askotan gertatzen den bezala, garai batean ere familia handitzen zihoan heinean etxea ere handitu egin ohi baitzuten, eta horrela, senitartekoak beste herri edota etxe barea joan beharrean familiako arbasoen etxean gelditzen ziren. Aurreko etxea erreformatzearen ondorioz Dupli etxeak etxe zaharraren ezaugarri batzuk geratu zaizkio: luxu eta lasaitasun atmosfera bat, besteak beste.

Berreraikuntza hau egiteko 1984ko etxearen oinarria hartu eta 225 graduko bira eman zioten arkitektoek, horrela, bi egitura berdin geratu ziren bata bestearen gainean 225 graduko angelua sortuz. Ondoren, goiko oinarria moldatu egin zuten, horma batzuk kanpora zabaldu eta beste batzuk barrura bultzatu zituzten, forma antzeko baina desberdin eta originala eginez. Bi oinarrien arteko lotura egiteko erdiko pisua sortu zuten. 

Horrela, bi etxeen historia elkartu, lotu, bikoiztu, igo eta okertu egiten dira jardinaren mailarekiko mugimendu birakor batean.  Horren adibide dira kanpoko horma eskulturalak, barruan ere jarduten dutenak eta etxearen organizazioaren zati direnak. Horma horiek etxearen funtzio desberdinak sortu eta zatitzen dituzte.  

  

Espazio banaketa:

Dupli etxeak hiru solairu ditu. 

 

Etxearen sarrera erdiko solairuan kokatuta dago. Bertan, sukaldea, jangela eta bi egongela daude: bat handia eta bestea txikia. 

Goiko solairuan logelak, gonbidatuentzako gela eta ikasgela daude. 

Beheko solairuan barruko igerilekua eta beste bi gela daude, aisialdirako gelak direnak.

Deskripzio orokorra: 

Profil bihurgunetsua duen etxea da, eta arkitekturak inguruneari moldatzeko eta naturaren edertasunari zukua ateratzeko duen gaitasunaren froga da. Gainera, batasunaren eta jariakortasunaren adibide da, barruaren eta kanpoaren loturaren jabe.

Kanpoaldetik ikusita, hiru solairuek irudi sinpatikoa ematen dute, baina era berean, erakargarria. Oso eraikin berezia da, gelak eta espazioak definitzeko kurbatzen diren marrekin.

  

Etxearen espazio orokorrak kanpoaren eta barruaren loturak definitzen ditu eta emaitza sabaitik lurrerako azal leuna da.

Kanpoaldea: 

Kanpoko igerilekuak, inguruan duen gainazal zuriarekin batera, etxearen isla perfektua erakusten du. Horretaz gain, barruko igerilekua eta zelai bat ditu etxeak, azken horrek haurrentzako zabalgunea eta masajeentzako gela ditu.

Barrualdea: 

Espazio izugarriekin eta kolore zuri akatsgabearekin kanpoaldeko armonia eta jariakortasun sentsazioa helarazten du. Kanpoaldeko bistak harrigarriak dira, lurralde izugarriak, irekigune handietatik begiratuz, airean flotatzearen sentsazioa ematen baitigu. 

Azkeneko solairuan logelak etxearen bihotzetik ateratzen dira. Solairu horretan leihoak inguruko paisaia eta eraikinak ikusteko moduan daude jarriak.

 Erdiko solairua zabalgune publikoa izateko dago diseinatua, hall handi batek eta leiho panoramiko handiek antzoki itxura ematen diote. Bai kanpoaldea eta baita barrualdea ere oso modernoak dira, batzuen ustez futuristak.

Laburbilduz: 

Asko gustatu zait etxe hau modernoa eta inguruarekin bat datorren forma bitxi bezain erakargarriak edukitzeaz gain, horren atzetik ideia eta arrazoi nabarmen bat duelako (225º-en biraketa). Horretaz gain, nire atentzioa erakarri du etxe osoaren jarraitutasunak, espazio jarraiak sortzen dituzte hormek osatuak. Etxeak dauzkan zuritasuna eta argitasuna ere asko gustatu zaizkit.

AUKERATUTAKO TOKIA: ARRAMENDI: LUR EREMUAREN AZTERKETA: MARRAZKIAK

 KOKAPENA:

 

AIRETIK IKUSITA IPARRALDERANTZ:

 OINPLANOA:

 

EBAKETA:

 

EREMUA ETA HEGOALDEKO IKUSPEGIAK: 

 

AUKERATUTAKO TOKIA: ARRAMENDI

Nik aukeratu dudan tokia Errenterian (Gipuzkoa) dagoen Arramendi mendiaren gailurra da. Arramendiren iparraldera, ekialdera eta mendebaldera herria kokatzen da eta hegoaldera, aldiz, A-8 autopista. Nahiz eta gizakiak bereganatutako lurraldeez inguratuta egon, Arramendi oso toki lasaia da, herriaren bihotzean zerurantz igotzen den mendia baita.

Errenteriako azken etxeekin basoak egiten du muga, mendi guztia zuhaitzez inguratuta baitago. Gailurrean, berriz, ez dago ia zuhaitzik; belardia da, ia laua. 

Aukeratutako lur eremua gailurrean dagoenez, laua da ere eta mendebaldean dauden hiru zuhaitzez gain, beste guztia belardia da. Arramendiko gotorlekua ere ekialdean aurkitzen da. Azkeneko Gerra Karlistan,  1872-1876 urteen bitartean, martxan zegoen gotorleku liberala zen, baina gaur egun bere arrastoak bakarrik gelditzen dira. Foso batez inguratuta dagoen erdi eroritako harrizko horma bat da gotorleku horren aztarna, landaretzak beregain hartua. Lur eremuaren gainontzeko mugak handik pasatzen den bidegorriak markatzen ditu.

Gure lur eremutik ikuspegi ederra dago: ekialdean Aiako Harriak mendia eta Oiartzun herria bere magalean; hegoaldean Errenteriako zati diren mendiak (Urdaburu eta Txoritokieta, esaterako) eta San Markos mendia bere gotorlekuarekin; mendebaldean Errenteriako Beraun, Galtzaraborda, Pontika eta Alaberga auzoak, eta iparraldean Jaizkibel mendia, Pasaiako portua, bertan itsasoratzen den Oiartzun ibaia eta Errenteriaren zati diren erdigunea, Olibeteko dorreak, Iztietako auzoa eta etengabe kea botatzen ari den papelera.

Hona hemen tokiko errealitateak:

            Sozialak: Arramendiko kaskora igotzen den jendea herrikoa izaten da gehienbat: txakurrak paseatzera doan jende bakartia, zirriak egitera doazen bikoteak, lagunekin naturan argazkiak atera nahi dituzten hiritarrak, gurasoengandik hanka eginez ezkutuan erretzera doazen nerabe taldeak, paseotxoak ematen dituzten hirugarren adinekoak edota herriko mugimendu, estres eta kezketatik ihesi dabiltzan gizabanakoak. Udaran San Juan Sua egiten da bertan: su izugarria piztu eta jende pila biltzen da. Neguan, ordea, elurra egiten duen egunetan haur txikiak eta nerabeak egon ohi dira trineo, plastiko poltsa edota skate taula hondatuekin elurretan irrist egin nahian. 

Ingurugiroarekikoak: ekialdean hiru zuhaitz eta Arramendiko gotorlekuaren aztarnak. Ipar, mendebalde eta hegoaldean bidegorriaz inguratuta. Eremuan bertan zelaia dago, ia ez du maldarik. 

Sentsitiboak: Herriaren erdian zaudenaren sentsazio da, inguru guztian, hegoaldera izan ezik (hegoaldean mendia ikusten da), Errenteria ikusten baita, baina era berean naturan murgilduta. Askatasuna, lasaitasuna, bakea dira sentsazio nabarmenenak. 

Klimatikoak: Mendiaren gailurrean dagoenez, eguzkiak uneoro ematen du, baina ez du babesik haizearen aurka. 

Esperientziak: Nik bertan izandako esperientziak ugariak dira, bai haur eta baita gazte nintzenekoak: lagunekin plastikozko poltsekin elurretan jolasten eta gerrak egiten, azterketetarako ikasten, lagunekin egonean egoten, bikotearekin belarrean etzanda eta neure buruarekin bakarrik egon nahi nuen egunetan musika jarri eta bueltatxoak ematen, esaterako.

NIRE HABITATA

Nire habitata nire iragana, orainaldia eta etorkizuna da.

Nire iraganaren zatitxoak aurki daitezke habitatean zehar galduta: lagunekin bidaietako, festazko argazkiak; oroigarriak edonon, edota pasatako memento gogoangarri bat harrapatzen duten objektuak.

Horretaz gain, Pariseko argazki handi bat dago sabaitik behera jaisten dena; erloju bat ageri da eta urrutian Sacré Couer eliza. Ni agertzen ez banaiz ere, hiri horretan izandako pasadizoak gogorarazten laguntzen dit.

Bizitokiko orainaldia arroparen armairua da, bertan erabakitzen baitut zein itxura eman nahiko dudan egun horretan bertan. Armairua kurboa da eta sarreraren ondoan dago, askotan presaka atera behar izaten baitut handik. Armairuaren aurrean alfonbra bat dago, janztean oinutsik banago hotz ez nadin.

   
Ikasteko mahaian kokatzen da etorkizuna, bertan liburu, ordenagailu eta apunteekin prestatzen bainaiz etorkizunerako. Hala ere, mahaia argazkiz beteta dago, ikastea ez baita normalean oso atsegina izaten, eta argazkietako mementoek indarra ematen didate: gaur lana ondo egiten badut, etorkizunean  horrelako pasartetxoak errepikatu ahal izango ditudala sinestaraziz.

Dena dela, nire habitateko nukleoa, denbora gehien igaro eta gustuenen egoten naizen tokia ohea da. Bertan etzan eta iraganaz hausnartu, leihotik orainaldia ikusi eta etorkizunaz amesten hasten naiz. Hementxe, ohean manta batekin etzanda, leihotik begira, musika entzunez eta ezkerretara aurki daitekeen Pariseko argazki handian galduta, neure buruarekin egotean zoriontsu naiz. 

Dikotomia: ikusi edo itsua izan

Nik aukeratu dudan dikotomia itsuaren eta ikusten duenaren arteko dikotomia da; hots, ikustea eta ez ikustearena. 

Nahiz eta muturreko bi ikuspegi horiek oso ohikoak izan gure gizartean, errealitatean erabat ikusi eta ezer ez ikusten dutenen artean jende pila bat dago: hipermetropia, miopia, astigmatismoa eta kataratak dituzten pertsonak, besteak beste. 

Hori irudikatzeko ikusmenarekin lotuta dagoen tresna erabili nuen: betaurrekoak. Horrela, hiru betaurreko ipini nituen bata bestearen gainean, optikako erakusleihoa bailitzan. Goiko betaurrekoek ez dute kristalik, erdikoek irudia difuminatzen dituzten kristalak dauzkate eta behean daudenek, berriz, kristal beltzak. Helburua betaurrekoak jantzi eta ikusmen maila hori dutenek nola ikusten duten esperimentatzea da; hau da, erabat ikusten dutenek bezain garbi, itsuek bezain beltz eta bi muturren artean daudenek ikusten duten zehaztasun falta probatzea. 

Azkenik, nire izena jarri nuen betaurrekoen aurrez aurrean, optikan ikusmena neurtzeko taula balitz bezala. Horrela, optika txiki bateko espazioa eraiki nuen DIN A4 batean. 

ARKITEKTURA ZUBI BAT DA (Leire Martin eta Aritz Etxeberria)

Arkitektura zubi bat da, bi mutur lotzen dituen eta alde batetik bestera pasatzea ahalbideratzen duen zubia. Muturretako bat gizakia eta bere bizimoduan oinarritzen diren ideiak dira eta bestea, bizitzako arlo, ekintza eta atal ezberdinez osatutako prozesua jarraituz gero sortzen den ideia horien materializazioa; hots, eraikuntza.

Arkitektura ideien muturretik hasten den zubia da. Gizakiak, bere bizimoduan oinarrituta, ideia batzuk izaten ditu: ametsak. Amets horiek interpretatu behar dira, kreatibitatea landuz eta originaltasuna bilatuz, gizakia bere pentsamenduen espresiora heltzen da. Baina hori ez da nahikoa arkitektura egiteko: esperientziak ere pisu handia jokatzen du prozesu horretan, baita ideia horren aukerak, abantailak eta desabantailak ikertzeak ere. Beraz, ideiak, esperientzia eta ikerketa nahastea dakar arkitekturak. Nahasketa hori planifikatu egin behar da oreka eta armonia lortzeko, eta ideia orekatu bat lortu eta gizakia aseta geratzean, ideia hori plasmatzea eta materializatzea dator: espazio, forma eta egitura bat duen eraikuntza batean bihurtuko da.

Hala ere, arkitektura deritzogun zubi horretan badaude zubi hori eusten duten muturreko bikoteak: irudimena-sortzea, artea-zientzia eta edertasuna-praktikotasuna. Nahiz eta hitz bikote hauen esanahia urrun egon, bien arteko oreka lortzeak ezinbestekoa izan behar du arkitektura sortzeko. 

Azkenean, arkitektura ideiak eraikuntzan plasmatzea ahalbideratzen duen eta arlo eta ekintza ezberdinen arteko oreka bermatu behar duen zubi bat da.